De TAO

Het leren organiseren binnen schoolorganisaties, zowel van leerlingen en studenten als van onderwijsprofessionals, wordt een steeds actueler en uitdagender vraagstuk.

Onder andere door de veranderende achtergrond, leerbehoefte en toekomstperspectieven van leerlingen en studenten. Maar ook door een uitdagende context zoals nu het lerarentekort en steeds weer nieuwe maatschappelijke opdrachten voor het onderwijs.

In een promotietraject onderzocht Ben van der Hilst hoe je in deze omstandigheden kunt sturen op de onderwijskwaliteit en tegelijkertijd op het verhogen van de wendbaarheid van de organisatie én het werkplezier van de medewerkers. 

Om deze drievoudige opdracht van bestuurders en schoolleiders het hoofd te bieden ontwikkelde hij een organisatiemodel waarbij leraren in kleine teams zijn georganiseerd, direct rond een groep leerlingen of studenten. Binnen het team wordt collectieve verantwoordelijkheid genomen voor de ontwikkeling van de leerling gedurende een aantal jaren. Het werken in onderwijsteams of kernteams met ruime bevoegdheden doet een groot appel op het professioneel handelen van de leraar, maar bevordert tegelijkertijd dat handelen.

Teamgerichte Arbeidsorganisatie (TAO)

Het ontwikkelde model, de Teamgerichte Arbeidsorganisatie (TAO), omvat meer dan alleen het invoeren van de onderwijsteams. Het is een ingrijpend herontwerp van de arbeidsorganisatie, die in de huidige vorm niet meer adequaat is om het hoofd te bieden aan de vele uitdagingen waar het onderwijs voor staat. Het invoeren van de TAO betekent ook voor de leidinggevenden een ingrijpende verandering, net zoals voor de ondersteunende diensten en systemen. Hoewel het model een vereenvoudiging van de organisatiestructuur betekent, is de noodzakelijke paradigmaverandering niet zo gemakkelijk, zeker niet voor de leidinggevende! 

De TAO wordt uitvoerig beschreven in het proefschrift Teamgericht organiseren in het onderwijs. Sturen op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier waarop Ben van der Hilst in 2019 promoveerde. Meer praktische vertalingen vind je in Teamgericht organiseren in het basisonderwijs en Teamgericht organiseren in het voortgezet onderwijs:

‘Teamgericht organiseren in het basisonderwijs. Handreiking voor het inrichten van een lerende school’. (Vierde druk).

Je kunt het boek hier via Managementboek bestellen.

Via QR-codes zijn beide boeken direct verbonden met relevante delen van het proefschrift.

Teamgericht organiseren in het voortgezet onderwijs. Handreiking voor het inrichten van een lerende school’.  (Vijfde druk). 

Je kunt het boek hier via Managementboek bestellen.

Het vo-boek is ook heel bruikbaar in het mbo.

In de dagelijkse praktijk zie ik wat TAO brengt en waar teams (en ikzelf) zo enthousiast van worden. 

  • Een heldere structuur van de organisatie en de werkprocessen.
  • Focus op de ontwikkeling van de leerling. Onderwijsprofessionals die meer zeggenschap ervaren.
  • Sneller in kunnen spelen op situaties en ontwikkelingen in hun dagelijkse werk.
  • Doen waarom ze ooit voor dit werk hebben gekozen.

Het werken in een onderwijsteam brengt de “brede blik” wat een sleutel is tot meer kwaliteit. De draagkracht en het werkplezier nemen toe. Schoolleiders die het aandurven om anders leiding te geven. 

Kortom TAO zet zichtbaar mensen, teams én organisaties in hun kracht. Prachtig om te zien en aan mee te werken!

Peter van Breemen

Specialisatie;  PO, SBO, (V)SO

De laatste jaren constateer ik dat het credo “structuur volgt cultuur” niet altijd overeenkomt met mijn ervaring. Het werkt vaak omgekeerd. Als begeleider zie ik teams regelmatig worstelen met een vermeend cultuurprobleem terwijl dit vaak te herleiden is tot een organisatie structuurprobleem. Dat geeft teams onnodig veel stress voor iets wat goed te verhelpen is.  

Fréderique de Jong

Specialisatie: VO, HBO

Je kunt echter alleen je talent ontdekken als het door een ander wordt gezien en benoemd. Dit betekent dat samenwerken met een ander nodig is om je talent te laten groeien, te ontwikkelen en tot resultaten te komen.
Dat kan met het teamgericht organiseren!

Lutske Cornelissen

Specialisatie: PO

Heb je interesse of wil je graag meer weten?

MAAK NU EEN AFSPRAAK

Vraag Ben voor

...Advies De manier waarop een school georganiseerd is, bepaalt in belangrijke mate of docenten zich professioneel (kunnen) gedragen. ...Training en opleiding De sturingskracht van het MT is bepalend voor het succes van je school. ...Inspiratie Ben helpt bij een...

Reflectie op thema Democratie in het onderwijs

In mei 2013 verscheen een boek met de titel ’The beautiful risk of education’ van auteur en vermaard onderwijspedagoog Gert Biesta. Inmiddels is ook een Nederlandse vertaling van het boek verschenen, onder redactie van René Kneyber. Het boek belicht het...

Brochure over het didactiseren van zelfdiscipline

Waarom vandaag doen wat je kunt uitstellen tot morgen? Als je geen zin hebt, moet je maar zin maken! De brochure die ik heb gebruikt bij de workshop vindt u hieronder brochure

Congres: differentiëren in de klas

Op 2 december 2014 sprak ik op het congres in Arnhem over differentiëren in de klas (en daarbuiten). Ik besprak hier het dilemma tussen standaardiseren en omgaan met verschillen, het omgaan met verschillen buiten de klas, het belang van de schoolvisie op...

‘De niet aangeharkte’

Deze laatste blindganger gaat over het belangrijkste obstakel dat in de weg staat om het prachtige beroep van docent tot volle wasdom te laten komen. Het betreft de manier hoe de arbeidsorganisatie in scholen is ingericht. Dat wil zeggen: de manier waarop de...

Workshop Lead & Learn

Op 28 november gaf ik voor de onderwijsorganisatie School aan Zet in Amersfoort een workshop over het belang van een goede teamorganisatiestructuur op school. Hieronder vindt u de website van School aan Zet met informatie over het intervisietraject Lead & Learn....

Keynote-congres Vereniging van Decanen en Loopbaanbegeleiders

Op 6 november 2014 sprak ik op het congres van de Vereniging van Schooldecanen en Loopbaanbegeleiders. Hierbij behandelde ik de studiekeuze van leerlingen en de rol van de decaan hierbij. De belangrijkste punten zijn te lezen in deze powerpoint-presentatie.

Lezing Toetscongres ICE en Malmberg

Op 31 oktober 2014 gaf ik een toetsconferentie in Den Bosch met als onderwerp: De valkuil van de summatieve toets. Hierbij behandelde ik onder andere de elementen van de valkuil en het belang van feedback. Dit en overige aanbevelingen zijn terug te vinden in de...

Onderwijslogistiek

"Roostertechnisch onmogelijk." Een vreselijke afknapper als je dat als docent, sectie, onderwijsteam of ontwikkelteam te horen krijgt als je een mooi plan bedacht hebt om je onderwijs te verbeteren of mooier en plezieriger te maken. Het gebeurt nog steeds in...

Onderwijskwaliteit maakt onderwijskwaliteit

"Dit wordt een ongemakkelijke blindganger. De lezer zal zich mogelijk persoonlijk aangesproken voelen maar dat is niet de bedoeling. Het gaat in deze serie immers om systeemfouten. Laat ik beginnen met te zeggen dat het Nederlandse onderwijssysteem grosso modo...

Hoed u voor registratie als Registerleraar

"Gelukkig heeft zich nog maar een handjevol nietsvermoedende docenten aangemeld bij het Lerarenregister. Er hebben zich, hunkerend naar klanten, meer aanbieders van nascholing aangemeld dan leraren, dus de aangemelde leraren hoeven niet te vrezen voor overtekende...

Geen zelfstandigheid maar (zelf)discipline

"Sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw schrijven vrijwel alle scholen in hun gidsen dat zij bezig zijn ‘de leerlingen zelfstandigheid bij te brengen’, ‘op te voeden tot zelfstandigheid’ of ‘leerlingen in toenemende mate zelfstandig te laten leren’. Onmogelijk...

Maak van het vmbo écht voorbereidend mbo

"Dat maakt het des te schrijnender om te moeten constateren dat het onderwijssysteem voor vmbo leerlingen fundamenteel niet deugt. Voor de 50% van al onze leerlingen, die gebaat is met een logische, efficiënte leerroute naar uiteindelijk een beroepskwalificatie,...

Radio-interview op Radio 1 “Het schoolexamen moet afgeschaft worden”

"Het schoolexamen moet worden afgeschaft. Het examen dat scholen zelf afnemen bij eindexamenleerlingen naast het Centraal Schriftelijk Eindexamen, is verworden tot een administratieve hel. Het VMBO? Dat moet ook worden afgeschaft." En dat zijn maar twee van vele...

‘Minister Asscher, spreek de schoolbesturen aan!’

ingezonden brief - NRC 'De berichtgeving over het uitblijven van effect van de Kwaliteitsaanpak Amsterdam (KBA) (NRC, 1 feb.) geeft aanleiding tot de volgende opmerkingen. Opeenvolgende Amsterdamse bestuurders hebben geklaagd over het te zwakke peil van het...

‘Pygmalion en de talentverspilling’

"Het is opvallend dat bij alle hypes rond ‘omgaan met verschillen’ en ‘bevorderen van talent en excellentie’ de merkwaardige inrichting van het onderwijsstelsel met volledig gescheiden havo- en vwo-stromen vrijwel onbesproken blijft. Terwijl daar op het gebied van...

‘Het schoolexamen voor vakken met een ces: direct afschaffen!’

'Zou er nog iemand in het onderwijs rondlopen die kan verklaren waarom bij vakken waarvoor een centraal examen geldt, ook nog een schoolexamen wordt afgenomen? Een geheel nutteloze, tijdrovende, energie- en leertijdvretende operatie, die geen enkel doel dient. Ooit...

‘Omgaan met verschillen op het snijvlak van pedagogisch en didactisch handelen’

"Verandering op drie organisatieniveaus Het omgaan met verschillen krijgt vorm in het feitelijke handelen in contact tussen docent en leerling. Om dat mogelijk te maken moet ook op andere lagen in de organisatie het nodige gebeuren. Wat daaronder verstaan wordt krijgt...

‘Teamvorming, begin er niet aan!’

'Een goed werkende teamstructuur is een prachtige en tevens onmisbare basis voor het ontwikkelen van een professionele cultuur in de school. Maar lang niet iedere school heeft zo’n goed werkende teamstructuur. Veel problemen in scholen die aan teamvorming begonnen...

‘Verhuis en word beter’

'Er zijn verschillende manieren waarop je leert om een betere docent te worden. De belangrijkste zetten we in dit artikel op een rij. Doen Een professional leert zijn professie beter uit te oefenen door ‘vlieguren’ te maken. Het helpt daarbij erg veel als hij op dat...

‘Het leren organiseren’

Ben van der Hilst kijkt terug op veertig jaar onderwijservaring en structureert die ervaringen en de daarop gebaseerde conclusies op vijf organisatieniveaus. Het leren wordt georganiseerd in de klas, in de school, in de arbeidsorganisatie, in de regio en op landelijk...

‘Integraal leidinggeven aan onderwijsvernieuwing’

'Veranderingsprocessen in onderwijsorganisaties hebben een laag rendement. Geschat wordt dat het nog lager ligt dan in bedrijven met een commerciële doel- stelling, waar het rendement wordt geschat op ongeveer 30% (Boonstra, J.J., 2000). Banking Beoogde resultaten van...

Adres

Nicolaas Beetsstraat 146, 
3511 HG Utrecht

Email

Telefoon

Ben van der Hilst
06-54703393

Social Media

Kvk-nummer 88346811
Bekijk hier de Algemene voorwaarden van Het Leren Organiseren.