TAO Kenniscentrum

De TAO

Het leren organiseren binnen schoolorganisaties, zowel van leerlingen en studenten als van onderwijsprofessionals, wordt een steeds actueler en uitdagender vraagstuk.

Onder andere door de veranderende achtergrond, leerbehoefte en toekomstperspectieven van leerlingen en studenten. Maar ook door een uitdagende context zoals nu het lerarentekort en steeds weer nieuwe maatschappelijke opdrachten voor het onderwijs.

In een promotietraject onderzocht Ben van der Hilst hoe je in deze omstandigheden kunt sturen op de onderwijskwaliteit en tegelijkertijd op het verhogen van de wendbaarheid van de organisatie én het werkplezier van de medewerkers.

Om deze drievoudige opdracht van bestuurders en schoolleiders het hoofd te bieden ontwikkelde hij een organisatiemodel waarbij leraren in kleine teams zijn georganiseerd, direct rond een groep leerlingen of studenten. Binnen het team wordt collectieve verantwoordelijkheid genomen voor de ontwikkeling van de leerling gedurende een aantal jaren. Het werken in onderwijsteams of kernteams met ruime bevoegdheden doet een groot appel op het professioneel handelen van de leraar, maar bevordert tegelijkertijd dat handelen.

Teamgerichte Arbeidsorganisatie (TAO)

Het ontwikkelde model, de Teamgerichte Arbeidsorganisatie (TAO), omvat meer dan alleen het invoeren van de onderwijsteams. Het is een ingrijpend herontwerp van de arbeidsorganisatie, die in de huidige vorm niet meer adequaat is om het hoofd te bieden aan de vele uitdagingen waar het onderwijs voor staat. Het invoeren van de TAO betekent ook voor de leidinggevenden een ingrijpende verandering, net zoals voor de ondersteunende diensten en systemen. Hoewel het model een vereenvoudiging van de organisatiestructuur betekent, is de noodzakelijke paradigmaverandering niet zo gemakkelijk, zeker niet voor de leidinggevende!

De TAO wordt uitvoerig beschreven in het proefschrift Teamgericht organiseren in het onderwijs. Sturen op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier waarop Ben van der Hilst in 2019 promoveerde. Meer praktische vertalingen vind je in Teamgericht organiseren in het basisonderwijs en Teamgericht organiseren in het voortgezet onderwijs:

‘Teamgericht organiseren in het basisonderwijs. Handreiking voor het inrichten van een lerende school’. (Vierde druk).

Je kunt het boek hier via Managementboek bestellen.

Via QR-codes zijn beide boeken direct verbonden met relevante delen van het proefschrift.

‘Teamgericht organiseren in het voortgezet onderwijs. Handreiking voor het inrichten van een lerende school’. (Vijfde druk).

Je kunt het boek hier via Managementboek bestellen.

Het vo-boek is ook heel bruikbaar in het mbo.

Meer weten? Vraag hier een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan

In de dagelijkse praktijk zie ik wat TAO brengt en waar teams (en ikzelf) zo enthousiast van worden.

Een heldere structuur van de organisatie en de werkprocessen.
Focus op de ontwikkeling van de leerling. Onderwijsprofessionals die meer zeggenschap ervaren.
Sneller in kunnen spelen op situaties en ontwikkelingen in hun dagelijkse werk.
Doen waarom ze ooit voor dit werk hebben gekozen.

Het werken in een onderwijsteam brengt de “brede blik” wat een sleutel is tot meer kwaliteit. De draagkracht en het werkplezier nemen toe. Schoolleiders die het aandurven om anders leiding te geven.

Kortom TAO zet zichtbaar mensen, teams én organisaties in hun kracht. Prachtig om te zien en aan mee te werken!

Peter van Breemen

Specialisatie; PO, SBO, (V)SO

De laatste jaren constateer ik dat het credo “structuur volgt cultuur” niet altijd overeenkomt met mijn ervaring. Het werkt vaak omgekeerd. Als begeleider zie ik teams regelmatig worstelen met een vermeend cultuurprobleem terwijl dit vaak te herleiden is tot een organisatie structuurprobleem. Dat geeft teams onnodig veel stress voor iets wat goed te verhelpen is.

Fréderique de Jong

Specialisatie: VO, HBO

Je kunt echter alleen je talent ontdekken als het door een ander wordt gezien en benoemd. Dit betekent dat samenwerken met een ander nodig is om je talent te laten groeien, te ontwikkelen en tot resultaten te komen.
Dat kan met het teamgericht organiseren!